حسبان نخستین روزنامه گردشگری ایران ویژه نامه شهر جدید پردیس

به گزارش خبرنگار مهر، در سال 1940 تنه بی سر زنی از جنس مرمر با لباس پوشیده در تخت جمشید پیدا شد که به گفته باستان شناسان هدیه صلح یونان به ایران در سال 450 قبل از میلاد بوده است. این مجسمه در حقیقت مجسمه پنه لوپه بود. پنه لوپه در یونان باستان همسر «اولیس»، قهرمان داستان اودیسه هومر، پادشاه ایتاکا و جنگجویی دلاور است که متعلق به سال 500 تا 480 قبل از میلاد بوده است. بنابراین از آنجا که در داستان هومر، پنه لوپه همیشه منتظر برگشت اولیس بوده، آن را پنه لوپه غمگین می دانستند. مجسمه پنه لوپه غمگین پس از کشف در تخت جمشید در سالن موزه ایران باستان نگهداری شد. حتی یک بار مسئولان وقت سازمان میراث فرهنگی در سال 2003  آن را در نمایشگاه هفت هزار سال هنر ایران به کشورهای مختلف برای نمایش بردند.

دی ماه سال 92 وزیر فرهنگ ایتالیا به ایران آمد و پیشنهاد داد که مجسمه پنه لوپه ای که در ایران قرار دارد برای نمایش در نمایشگاهی مهم به ایتالیا برود. طی این مدت مذاکراتی انجام و تصمیم گرفته شد که اگر قرار بر امانت شی تاریخی باشد، باید دولت ایتالیا نیز اشیایی  را برای نمایش به ایران بفرستد.

تا اینکه روزهای آخر سال 93 مسعود سلطانی فر رئیس سازمان میراث فرهنگی در یک نشست خبری اشاره ای به ورود مجسمه های تاریخی ایتالیا به ایران کرد.

وی گفت که یکی از تندیس های پنه لوپه که در ایران است، بر اساس توافق دولت ایران و ایتالیا به مدت 6 ماه در ایتالیا به نمایش گذاشته می شود پس از این، دولت ایتالیا متعهد شده که این مجسمه را به همراه سه مجسمه دیگری که در ایتالیا نگهداری می شود در ایران نمایش دهد.

 سه مجسمه ای که سلطانی فر از آنها نام برد، در حقیقت از روی مجسمه پنه لوپه ای که در ایران قراردارد ساخته شده است. به این سه مجسمه ایتالیایی اصطلاحا نمونه های کپی می گویند ولی نمونه ای که داخل ایران است، کپی نیست. یکی از مجسمه های پنه لوپه اکنون در موزه کاپیتولینی نگهداری می شود و در قرن اول میلادی ساخته شده و مجسمه پنه لوپه دیگر این موزه نیز متعلق به قرن دوم میلادی است. اما مجسمه سوم پنه لوپه که در موزه واتیکان نگهداری می شود، نیز مربوط به قرن دوم میلادی است.

قرار شد تا این سه مجسمه به همراه مجسمه پنه لوپه ایران در نمایشگاهی که به آن «سریال کلاسیک» می گویند، در شهر میلان توسط موسسه بنیاد پرادا نمایش داده شود. اما نمایش اثر تاریخی ایران به مجوز هیات دولت نیاز داشت به همین دلیل سازمان میراث فرهنگی در پی دریافت این مجوز شد.

تا اینکه درست یک ماه بعد از نشست خبری سلطانی فر یعنی اواخر فروردین امسال، اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهور به سازمان میراث فرهنگی اعلام کرد که دولت موافقت خود را برای خروج مجسمه «پنه لوپه» و قطعه کوچک از انگشتان دست منتسب به این مجسمه از جنس سنگ مرمر را صادر کرده است.

در این ابلاغیه آمد:

موضوع: تصویب نامه در خصوص خروج مجسمه پنه لوپه و قطعه کوچک از انگشتان دست منتسب به مجسمه یاد شده به صورت موقت برای چهار ماه به کشور ایتالیا

شماره7500/ت51582هـ 26/1/1394

هیأت وزیران در جلسه 3/12/1393 به پیشنهاد شماره 26477/932 مورخ 5/11/1393 سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تصویب کرد: در اجرای ماده (21) آیین نامه اموال فرهنگی، هنری و تاریخی نهادهای عمومی و دولتی موضوع تصویب نامه شماره 50446/ت25214هـ مورخ 14/12/1381، خروج مجسمه پنه لوپه و قطعه کوچک از انگشتان دست منتسب به مجسمه یاد شده از جنس سنگ مرمر سفید به صورت موقت برای چهار ماه به کشور ایتالیا توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و با مسئولیت آن سازمان با رعایت قوانین و مقررات مربوط مجاز است.

معاون اول رئیس ‎جمهور ـ اسحاق جهانگیری

هیات کارشناسی سازمان میراث فرهنگی به مسئولیت یکی از بیمه ها این اثر تاریخی را با قیمت زیادی به عنوان اثر درجه یک بیمه و امین اموال موزه ملی ایران را برای همراهی با این اثر تاریخی راهی ایتالیا کرد.

ارسال این اثر تاریخی به ایتالیا در روز نهم اردیبهشت ماه در سکوت خبری کامل انجام شد تا در نمایشگاهی که به آن «سریال کلاسیک» می گویند، در شهر میلان توسط موسسه بنیاد پرادا نمایش داده شود.

در این باره، مهناز گرجی، مدیر سابق موزه ملی ایران که قرار است از فردا به جای او، جبرئیل نوکنده مسئولیت این موزه را به عهده بگیرد، به خبرنگار مهر گفت: دریافت مجوزهای مربوط به نمایش مجسمه پنه لوپه ایرانی در خارج از کشور، مذاکرات و نمایش چهار مجسمه در داخل ایران با حمایت های رئیس سازمان میراث فرهنگی انجام شد. نمایش این آثار اتفاق بسیار مهمی است، چون شاهد برگزاری نمایشگاه متقابل در دو کشور هستیم.

وی افزود: ایتالیایی ها برای این نمایشگاه چند مراسم افتتاحیه برگزار کردند. یکی از این برنامه ها روز چهاردهم اردیبهشت و افتتاح رسمی دیگر نمایشگاه در روز هجدهم اردیبهشت ماه انجام شد. قرار است به مدت چهار ماه این مجسمه به همراه مجسمه های دیگر در ایتالیا به نمایش گذاشته شود. در این مدت، امین اموال موزه ملی ایران در تمام این مدت همراه با مجسمه پنه لوپه ایران بوده است. حتی ایتالیایی ها این مجسمه را جدا از مجسمه های دیگر در ویترینی با شرایط نگهداری ویژه گذاشته اند این در حالی است که مجسمه های دیگر روباز هستند.

گرجی گفت: این اثر تاریخی متعهدانه و با شرایط خاص به امانت داده شده است و تمام هزینه های برگزاری نمایشگاه به عهده موسسه پرادا گذاشته شد. موزه ملی ایران از برگزارکنندگان این نمایشگاه خواسته است تا کاتالوگ مربوط به معرفی پنه لوپه ایران را یک پژوهشگر ایرانی (شاهرخ رزمجو) بنویسد. این کار انجام شد. حتی قرار است که کاتالوگ مربوط به نمایشگاه داخل ایران نیز با همکاری وی نوشته شود.

مدیر سابق موزه ملی ایران با تاکید براینکه این نمایشگاه یکی از نمایشگاههایی است که در آن تبادل فرهنگی انجام شده گفت: مجسمه پنه لوپه به حدی برای میزبان دارای اهمیت است که به آن نگاه ویژه ای می شود. قرار است اواخر شهریور ماه نمایشگاهی با عنوان نشانی از صلح پنه لوپه مابین یونان سرزمین پارس و روم باستان در ایران به مدت چهار ماه بر پا شود؛ چراکه پنه لوپه را نشانه صلح ایران، یونان و روم می دانند. این اثر برای هیات محقق ایتالیایی از جمله پروفسور سالواتور ستیس مهم است.

گزارش از فاطیماکریمی